Bilim

Gel Git Nedir? Nasıl Oluşur Hakkında Bilgi

Gel Git (Medcezir) Nedir ?

Güneş’in çekim gücü ile bağlantılı olarak okyanuslardaki su seviyesinde meydana gelen yükselme ve alçalmalara gel-git ya da med-cezir denir. Ay Güneş’e oranla Dünya’ya daha yakın olduğu için Ay’ın çekim gücü daha fazladır. İşte ayın bu çekim özelliğine bağlantılı olarak, suyun yükselmesine med veya gel, alçalmasına ise cezir veya git denilmektedir.

Med-cezir olayı, her gün iki kez kabarma, iki kez çekilme şeklinde olmaktadır. Gel-git her gün, bir önceki güne göre 50 dakika daha gecikir. Bu gecikme gel-gitin oluşunu düzenleyen Ay günü (24 saat 50 dakika) ile Güneş günü (24 saat) arasındaki farktan dolayı ileri gelir. Gel-git nedeniyle, deniz seviyesinde görülen alçalma ve yükselme arasında oluşan seviye farkına gel-git genliği denilmektedir. Okyanuslarda ve denizlerde bu çok farklıdır.

Gel git medcezir oluşumu örnekleri gel git nasıl neden oluşur

Okyanus ortasında, 60-80 santimetre, kenar denizlerde 8-10 metre hatta 20 metre iken, iç denizlerde ise 20-30 santimetre kadardır. Kuvvetli med-cezirin görüldüğü kıyılarda dalga ve akıntılar akarsuların getirdiği yabancı maddeleri açıklara doğru taşırlar, nehirlerin ağızları bu şekilde tortullardan temizlenmektedir. Bu yüzden, bu kıyılardaki akarsu ağızları haliç şeklini alır.

Bazı haliçler büyük gemilerin yanaşmalarına elverecek kadar derindir. Dünya’nın bir çok önemli limanı (Hamburg, Londra vb.) bu gibi haliçlerin sonunda, kıyıdan 100 kilometre içeride kurulmuştur. Ülkemizdeki Haliç gel-git sonucunda oluşmamıştır. Oluşum bakımından Ria tipi bir kıyıdır.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir